با اخلاق نمی گردد قهرمان ساخت - بانه مارکت

به گزارش بانه مارکت، عبدالصالح پاک با بیان این که در قهرمان سازی پیروز نبوده ایم، می گوید: با عنصر اخلاق نمی گردد قهرمان ساخت؛ باید یک عمل اجتماعی اتفاق بیفتد.

این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت وگو با بانه مارکت درباره قهرمان های داستانی و این که قهرمان های ادبیات خارجی فراگیرتر از قهرمان های داستانی ما هستند، اظهار کرد: به نظر شخصی خودم قهرمان های ما نویسنده های مان هستند که با وجود مسائل و سختی ها هنوز دارند می نویسند. برای قهرمان سازی در داستان ها کوشش هایی اجرا شده اما حقیقت این است اگر از خود نویسنده ها هم بپرسید بعید می دانم شخصیتی را معرفی نمایند که بچه ها بتوانند با آن شخصیت همذات پنداری نموده و او را الگو قرار دهند. چنین شخصیتی نداریم یا نشده که ایجاد گردد.

او سپس گفت: قهرمان سازی از دغدغه نویسنده ها بوده اما قبل از این که قهرمان را پرورش دهیم، سعی می کنیم داستانی بنویسیم و کتابی چاپ گردد حالا با شخصیت ها و موضوعات تکراری. این موضوع چندین عامل دارد؛ نویسنده ها درست حمایت نمی شوند و دغدغه معیشتی دارند بنابراین نمی توانند روی قهرمان ها تمرکز نموده و آن را به جامعه عرضه نمایند.

پاک تأکید کرد: ما شخصیت ماندگار نداریم و یا نتوانسته ایم آن را ایجاد کنیم. ممکن است این موضوع تقصیر نویسنده، خواننده و یا مسئولان باشد، نمی گردد همه چیز را به گردن یک نفر انداخت، شاید همه آن ها دخیل باشند.

نویسنده آن سوی پرچین خیال، روباه دم بریده و دختر چوبی درباره فراگیر نبودن شخصیت های قهرمان ایرانی مانند دهقان فداکار اظهار کرد: سال ها افسانه های مردم ترکمن را جمع کردم. در میان آن ها، افسانه دختری بود که تا چند سال پیش اگر نام این دختر آق پامق (پنبه سفید) را می آوردی، همه او را می شناختند و می دانستند این دختر پدر و مادر خود را از دست داده و پیش برادران خود زندگی نموده و کارهایی انجام داده. همه با او آشنا بودند و می دانستند کیست، اما امروزه دیگر او در خاطر مردم نیست.

او گفت: یکی از دلایلی که می توانم برای فراگیر نشدن شخصیت ها بیاورم، آلوده کردن شخصیت ها با عنصر اخلاق است؛ می گوییم چه کسی خوب است؟ کسی که به پدر و مادر خود خوبی نموده، یا فلان کار را انجام داده است. با عنصر اخلاق نمی گردد قهرمان ساخت، باید یک عمل اجتماعی اتفاق بیفتد مانند پترس فداکار و یا دهقان فداکار. آدم هایی برای ما قهرمان هستند که کارهایی انجام می دهند اما با فعالیت شعاری نمی گردد قهرمان ساخت، قهرمان باید کاری برای جامعه انجام دهد و اتفاقی بیفتد که فداکاری کند، نه این که فرد پایبند به اخلاق باشد. با پند و اخلاق نمی توانیم یک قهرمان به یادماندنی خلق کنیم. در افسانه ها هم قهرمان ها کارهایی انجام می دهند که مردم می گویند این فرد کار خوبی برای همه انجام داده اما بعید می دانم با کارهای شخصی و انفرادی قهرمان دربیاید. از طرف دیگر در داستان های ما کسی که خوب است، کلا خوب است و کسی که بد است، کلا بد است و حالت خاکستری نمی توانیم داشته باشیم

نویسنده چهل دروغ، گرگ آوازخوان و جاده بی خاتمه در ادامه با بیان این که کوشش زیادی برای قهرمان سازی ها شده، گفت: من شخصیت های داستان را در رمان هایم تکرار کردم یعنی شخصیت ها را از رمان اول به دومی منتقل کردم، تا خواننده بتواند ارتباط بیشتری با آن ها برقرار کند و در یادش بماند اما نشد و پیروز نبودم. حتی خودم آدمی را که خودم ساختم و معرفی کردم، فراموش کردم. نویسنده ها کارهای بسیاری انجام داده اند، نشد و پیروز نبودیم. به محض این که کتاب اول چاپ شد و دوره اش گذشت و کتاب دوم آمد، آن شخصیت فراموش شد. این که چه عواملی باعث این موضوع شده نمی دانم، شاید به خاطر این است که ما نویسنده ها دغدغه های بسیاری داریم و این دغدغه های خرد خرد، باعث شده فقط داستانی بنویسم و تمام گردد. به عنصر قهرمان نمی پردازیم و یا فرصت پرداختن نداریم.

پاک درباره این که آیا کتاب جدیدی در دست دارد یا نه، گفت: یکی از ناشران زندگی نامه شاعران و نویسندگان را برای نوجوانان تدوین می کرد و من زندگی اخوان ثالث را نوشتم، ملاقات با ستاره و یا قرار با ستاره عنوان آن است. بعلاوه افسانه های ترکمن را که خردخرد چاپ نموده بودم، حالا همه را یک مجموعه نموده و به نشر خزه سپرده ام.

این نویسنده با اشاره به مشکل کاغذ گفت: به علت مسائل کاغذ و چاپ نکردن کتاب های پرحجم به وسیله ناشران، آدم سعی می نماید داستان کم حجم بنویسد که امکان ندارد، مگر این که برای کودک بنویسد. دارم روی یک رمان برای نوجوانان کار می کنم که حدود 200-300 صفحه می گردد و دارم بخش هایی از کتابی را که هنوز کامل ننوشته ام، حذف می کنم تا با کمترین حجم بیرون بیاید. همه این ها از مسائلی است که باعث می گردد نتوانیم درست و حسابی به قهرمان ها بپردازیم و آن ها را پرورش بدهیم و ویژگی هایی برای شان تعریف کنیم که در یادها بمانند.